1. سلمان فارسی:

(( اوّلين مترجم قرآن كريم سلمان فارسي بود. او با اجازه پيامبر(صلي الله عليه وآله) سوره حمد را به فارسي ترجمه كرد، تا فارسي زبانان بتوانند با معناي اين سوره آشنا شوند. ))

در همان سال هاى اوّل بعثت پيامبر اكرم (ص ) اولين فرد ايرانى كه خودش را به پيامبر (ص) رساند و اسلام آورد سلمان فارسى بود.

از سلمان فارسى به عنوان اوّلين مترجم فارسى قرآن نيز ياد شده ، چرا كه پيغمبر اسلام (ص ) به ايشان اجازه داد سوره «حمد» را به فارسى ترجمه كند تا فارسى زبانان بتوانند آن را بخوانند و كم كم عادت كنند .

 

در زمان فتح كشور ايران توسط مسلمانان تقريباً همه مردم ايران قرآن و آيين مقدس اسلام را به طور رسمى پذيرفته و به آن ايمان آوردند .
و معروف است كه سلمان فارسى ، «بسم الله*الرحمن الرحيم » را «به نام يزدان بخشاينده » ترجمه كرده بود .
در عهد «سلطان منصور بن نوح سامانى» و با دستور او ، علماى ماوراءالنهر همه قرآن را به فارسى ترجمه كردند كه اين ترجمه در قالب ترجمه تفسير «محمدبن جريرطبرى » ـ كه از بغداد براى سلطان فرستاده بود ـ به انجام رسيد; از اين رو اين ترجمه كه به زبان فارسى درى نوشته شد.

نخستين ترجمه جامع قرآن به زبان فارسى است كه به دست ما رسيده است …

2. آیت الله ناصر مکارم شیرازی

آیة الله العظمی مکارم شیرازی در سال ۱۳۰۵ هجری شمسی در شهر شیراز در میان یک خانواده مذهبی که به فضائل نفسانی و مکارم اخلاقی معروفند دیده به جهان گشود.

جدّ اعلای ایشان «حاج محمّدباقر» که از تجّار شیراز به شمار می‌رفت، در «سرای نو» شیراز به تجارت اشتغال داشت، لباسی شبیه لباس روحانیّت می‌پوشید و پیوسته در مسجد «مولای» شیراز به جماعت حاضر می‌شد و مورد تکریم و احترام و اطمینان بود.

(در مورد این عالم و مجتهد گرانقدر زندگینامه مفصلی در پست های بعدی وبلاگ خواهم نوشت…)

ترجمهٔ قرآن ایشان جزء ترجمه‌های دقیق و در عین حال سلیس و نزدیک به فارسی معاصر است

ترجمه این عالم گرانقدر را میتوانید در آدرس های زیر ببینید:

ترجمه+تفسیر+تمامی قرآن به زبان اصلی از سایت خود ایشان 

ترجمه ایشان از سایت ویکی نبشته

3. مهدی الهی قمشه ای

مهدی محیی‌الدین الهی قمشه‌ای در سال 1280 در قمشه متولد شد. او  عارف، حکیم، شاعر، مترجم قرآن و پدر حسین الهی قمشه ای است.

وی مقدمات علوم فقه و اصول و حکمت را از شیخ هادی قمشه ای و دیگران آموخت. در اصفهان از اساتیدی چون محمد حکیم خراسانی و سپس در خراسان از حکیم مشدی و اسدالله یزدی استفاده کرد.

وی مدتی هم در حوزهٔ درس حسین قمی و مهدی اصفهانی حاضر شد. پس از آن به تهران برگشت و در مدرسه عالی سپهسالار به تدریس حکمت و فلسفه پرداخت. وی استاد زبان عربی در دانشکده ادبیات تهران و استاد فلسفه در دانشکده الهیات (معقول و منقول) بود.

ترجمه قرآن وی از جمله معروف‌ترین آثار به جا مانده از اوست که در حال حاضر فراگیرترین ترجمه در ایران است.این ترجمه را می توان یک تفسیر مختصر قران هم تلقی نمود.

او کتاب های صحیفه سجادیه و مفاتیح الجنان را نیز ترجمه کرده است.

4. محمد مهدی فولادوند

محمد مهدی فولادوند (۱۲۹۹- ۱۵ مرداد ۱۳۸۷) استاد دانشگاه و از مترجمان قرآن و نهج‌البلاغه و صحیفهٔ سجادیه به زبان فارسی است.

ترجمه قرآن به زبان فارسی توسط فولادند در سال ۱۳۷۳ توسط دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی با ویرایش محمد رضا انصاری و سید مهدی برهانی منتشر شده‌است.

ویژگی های ترجمه وی:

نوع ترجمه: روش ترجمه آمیخته‌ای از دو روش ترجمه محتوایی و ترجمه تحت‌اللفظی است یعنی ارائه یک نثر روشن وشیوا ودر عین حال مطابق با متن آیات.

نثر ترجمه: اسلوب و زبان ترجمه به فارسی امروز، ساده ودر عین حال شیواست.

 

مطابقت با متن: این ترجمه از مطابقت بی نظیر با اصل کلام الاهی برخوردار است. ناقدان ترجمه‌های قرآن مهمترین ویژگی ترجمه فولادوند را مطابقی بودن آن می‌دانند.

توضیحات: توضیحات مختصری شامل ظاهر کردن مراجع ضمیر، حرف ربط ودیگر افتادگی‌ها دارد که به دقت در داخل قلاب قرار گرفته‌است.

 

هماهنگی شیوه ترجمه: روش مترجم به صورت یکسان در سراسر ترجمه حفظ شده‌است.

هماهنگی در ترجمه واژه‌های مشابه: رعایت این مسئله مورد توجه مترجم بوده‌است. ودر سراسر ترجمه توفیقات خوبی داشته‌است

4. بهاءالدین خرمشاهی

بهاءالدین خرمشاهی (زاده ۱۳۲۴ در قزوین) نویسنده، مترجم، روزنامه‌نگار، طنزپرداز، فرهنگ‌نویس، شاعر و استاد دانشگاه ایرانی است. وی تألیفاتی در حافظشناسی و تفسیر اشعار او دارد. او همچنین از ویراستاران دانشنامه تشیع (به مدیریت فهیمه محبی) است. ( برای کسب اطلاعات بیشتر به صفحه ویکی پدیای بهاءالدین خرمشاهی مراجعه فررمایید)

ترجمه قرآن کریم او در سال 1374 انتشار شد.

این افراد نیز قرآن را به فارسی ترجمه کرده اند:

طاهره صفارزاده · جلال‌الدین مجتبوی · ابوالحسن شعرانی‌ · عبدالحسین آیتی · دهلوی · سراج · علی نقی فیض‌الاسلام · کاویان‌پور · مجتبوی · مشکینی · عباس مصباح زاده · محمدکاظم معزی · رضا محمدی‌تبار · ابوالقاسم پاینده

مترجمان قرآن به زبان انگلیسی

1. آرتورجی آربری:

یکى از شخصیت هاى علمى بزرگ است که براى تفهیم و تفاهم دقایق قرآن زحمت فراوان کشیده و از راه انصاف منحرف نشده است و با وجدان سالم و دور از تعصبات مذهبى اسلاف و عارى از اعراض سیاسى پیروان مکتب انتقادى قرن نوزدهم اروپا به ترجمه لفظى قرآن مجید اقبال نموده است.
پروفسور آربرى در خانواده یک درجه دار نیروى دریایى در شهر پورت اسموث در دوازدهم ماه مه سال ۱۹۰۵ میلادى متولد گردید.
اولین معلم علوم اسلامى آربری، دکتر عفیفى بود. اما بعد ها از درس پروفسور نیکسون و پروفسور لوى نیز استفاده برد. وى مراحل مختلفى را پیمود تا سمت استادى کرسى فارسى و عربى دانشگاه کمبریج را پیدا کرد.

ترجمهٔ وی از قرآن مجید گرچه از صحت و دقت کافی بهره‌مند نیست، مشهورترین ترجمهٔ انگلیسی قرآن به شمار می‌آید. آربری نویسنده‌ای پرکار بود و آثار ارزندهٔ فراوانی از تحقیق و تصحیح و ترجمه به صورت کتاب و مقاله به انگلیسی و فارسی از وی به جا مانده‌است.

2. آلفرد گیوم

او در سال 1888 میلادی متولد شده و فارغ التحصیل دانشگاه آکسفورد است. و دارای تالیفات بسیاری درباره اسلام و تاریخ اسلام از جمله سیره رسول الله‌است. از آنجا که او استاد زبان عربی در دانشگاه‌های اروپاست، گفته شده که ترجمه او یکی از ترجمه‌های خوب به شمار می‌رود.

از دیگر مترجمان قرآن به زبان انگلیسی:

جرج سیل · محمد مارمادوک پیکتال · ریجارد بل · کلود سیوری · روبرت روتنسی · محمد حبیب شاکر · عبدالله یوسف‌علی · لاله بختیار · سید علیقلی قرایی · محمد سرور

مترجمان قرآن به زبان فرانسوی

1. آندره دوریه:

آندره دوریه در سال 1580 متولد شد و همچنین اولین مترجم قرآن به زبان فرانسوی است.

او در حدود سال 1640 به ترجمه قرآن همت گماشت و نخستین بار بود که کتاب دینی مسلمانان مستقیماً از روی متن عربی به یکی از زبان‌های زنده اروپایی ترجمه می‌شد.

در سال 1647 او قرآن را مستقیماً از روی متن عربی به زبان فرانسه درآورد و در پاریس با عنوان «قرآن محمد» منتشر شد و به طور بی‌سابقه‌ای مورد توجه قرار گرفت.

از آنجا که در آن زمان اسلام حایز اهمیت بسیاری بود در یک سال ۵ بار تجدید چاپ شد. در سال 1649 یعنی دو سال پس از انتشار، تجدید چاپ شد و در همان سال به زبان انگلیسی سپس به زبان‌های هلندی، آلمانی و روسی در آمد. و از تاریخ انتشار تا سال 1785  ۲۴ بار به چاپ رسید و چنین موفقیتی تا آن دوره برای یک کتاب مذهبی متعلق به غیر مسیحیان سابقه نداشت.

او نخستین اروپایی بود که سعدی را به غرب معرفی کرد. در سال ۱۶۳۴ گزیده‌ای از گلستان را به فرانسوی ترجمه کرد و همان ترجمه ناقص باعث آشنایی اروپاییان با سعدی شد و به دنبال آن ده‌ها ترجمه از آثار سعدی (اغلب از فارسی) به دیگر زبان های اروپایی انجام گرفت.

علاوه بر ترجمه فرانسوی گلستان سعدی که در سال 1634 انتشار یافت، او نویسنده کتاب دستور زبان ترکی نیز بوده‌است.

2. کلود-اتی‌ ین ساواری

در 2 اکتبر 1749 در شهر ویتره فرانسه، به دنیا آمد و تحصیلاتش را در همان‌جا پی گرفت. در سال 1776 به مصر سفر کرد و این سفر تا سال 1781 به درازا انجامید و مدتی در اسکندریه، رشید و قاهره ماند. در همان‌ جا بود که آغاز به ترجمه قرآن زیر نظر مسلمانان کرد. به مدت دو سال نیز به یونان سفر کرد و در رودس و کاندیا ماند.

ترجمه قرآن او در سال 1783 منتشر شد. وی در 4 فوریه 1788 درگذشت.

از دیگر کسانی که قرآن را به زبان فرانسوی ترجمه کرده اند:

ژاک برک · رژی بلاشر · محمد حمیدالله · حمزه بوبکر · دونیز ماسون

مترجمان قرآن به زبان ژاپنی

1. اوکاوا شومیو:

اوکاوا در 6 دسامبر سال 1886 در ساکاتا، درمنطقه باماگاتا در ژاپن به دنیا آمد. در 1911 در دانشکده ادبیات در دانشگاه سلطنتی ژاپن پذیرفته شد و در آنجا با فلسفه شرقی و فلسفه هندو آشنا شد.

اوکاوا در سی سالگی کار ترجمه قرآن را آغاز کرد. ترجمه او به صورت پیوسته تا سوره توبه در یک مجله محلی به چاپ می‌رسید. او در سال 1942 کتابی تحت عنوان «آشنایی با اسلام» منتشر ساخت. اوکاوا پس از گذراندن دوران نقاهت در بیمارستان و بهبودی نسبی، به مدت دو سال وقت خود را صرف ترجمه قرآن کرد که این ترجمه در سال 1950 به چاپ رسید. و در 24 دسامبر 1957 درگذشت.

2. توشی‌هیکو ایزوتسو:

در سال 1914 در توکیو به دنیا آمد. در سال 1960 دکتری خود را در رشته ادبیات دریافت کرد. وی پس از تکمیل تحصیلات آکادمیک در ژاپن، مدتی در دانشگاه کیو (Keio University) در توکیو به تدریس مشغول شد و در این زمان، زبان عربی را فراگرفت. وی همچنین مدرس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران بوده‌است.

ایزوتسو در ۲۶ سالگی کتابی به زبان ژاپنی با نام «تاریخ اندیشه عربی» و پس از آن کتابی دیگر درباره فلسفه و عرفان، با تاکید بر فلسفه نوافلاطونی و عرفان یونانی در ۳۴ سالگی تالیف کرد و نیز کتابی در همین دوران درباره پیامبر اسلام به زبان ژاپنی نوشت.

علاقه فراوان ایزوتسو به قرآن باعث شد که او برای اولین بار قرآن را به زبان ژاپنی ترجمه کند. این اثر در سه مجلد و طی سال‌های 1951 تا 1958 تکمیل شد.

مترجمان قرآن به زبان آلمانی

1. تئودور نولدکه:

نولدکه در سال 1836 میلادی در شهر هامبورگ به دنیا آمد. دوران تحصیلی خود را در آلمان گذراند و بویژه تحصیلات عالی را در دانشگاههای گوتینگن و برلین طی کرد و نیز برای تحصیل به وین پایتخت اتریش و لیدن در جنوب هلند رفت. تئودور نولدکه، در زبانهای سامی (عربی، سربانی، عبری و آرامی…) تخصص پیدا کرد و با زبان فارسی نیز به خوبی آشنا شد.

آثار او چون تاریخ قرآن، زندگانی محمد، تاریخ ایرانیان و عربها در زمان ساسانیان، حماسه ملی ایران و اساس زبانشناسی ایران از مهمترین و مشهورترین آثار اوست.

او یکی از برجسته‌ترین خاورشناسان آلمانی و از مترجمان قرآن به زبان آلمانی است.

از دیگر مترجمان قرآن به زبان آلمانی:

ایگناز گلدزیهر · اولمان . ریکرت · فلوشه · گریکول · گوستاو فلوگل · هنینک · واهل

مترجمان قرآن به زبان ایتالیایی

1. الساندرو بوزانی

در 1921 در رم به دنیا آمد. در خلال سال‌های 1963 تا 1985 در دانشگاه حاورشناسی ناپل زبان و ادبیات فارسی، همچنین ادبیات مالزیایی را فراگرفت. همزمان در دانشگاه میلان به پژوهش پیرامون جستارهای اسلامی پرداخت.

تاریخی که وی بهائی شد دقیقا مشخص نیست ولی وی در سال ۱۹۵۵ زمانی که با یک بانوی بهائی ازدواج کرد و مراسم بر اساس آئین بهائی گرفته شد بهائی بوده‌است. عضویت وی در جامعه بهایی زمینه تحقیقات وی را تغییر داد.

همچنین این موضوع در ترجمه وی از قرآن تاثیر داشت. ترجمه او از قرآن در سال 1955 منتشر شد.

او به بیشتر زبان‌های کشورهای اسلامی (همچون: فارسی، عربی، ترکی، اندونزیایی، اردو، پشتو) مسلط بود. وی برخی آثار محمد اقبال، خیام، جلال الدین محمد رومی را نیز به ایتالیایی ترجمه کرده‌است.

مترجم دیگر قرآن به زبا ایتالیایی:

حمزه روبرتو پیکاردو

مترجمان قرآن به زبان روسی

1. محمد نوری عثمانوف

محمد نوری عثمانویچ عثمانوف در ۶ فوریه 1924 میلادی در پایتخت داغستان در شهر ماخاچ قلعه به دنیا آمد. در سال 1950 وی تحصیل در دانشگاه دولتی مسکو را به پایان رساند. در سال 1954 دکترای ادبیات را گرفت. پس از مطاعات فراوان در ایرانشناسی، در 1981 موفق به دریافت رتبه پروفسوری شد.

همکنون وی رئیس کرسی جدیدالتأسیس ادبیات ایران و ترکیه دانشگاه دولتی داغستان و یکی از مترجمان قرآن به زبان روسی و یکی از ایران/فارسی پژوهان است.

از دیگر مترجمان قرآن به زبان روسی:

ایمان والریا بورخو · کراجوکوفسکی

امیدوارم بتوانید استفاده کامل را از این مقاله برده باشید…

منابع و مستندات:

1. سایت ویکی پدیا

2. سایت شهر مجازی قرآن

3. سایت های مرتبط دیگر